استعاره های مفهومی علیت در دیدگاه لیکاف

نویسندگان

وحید خادم زاده

دانشگاه تربیت مدرس محمد سعیدی مهر

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

استعاره در دیدگاه سنتی نوعی آرایه­ی ادبی محسوب می­شود. توصیه ارسطو و حکمای مسلمان این است که  کاربرد استعاره باید منحصر در متون ادبی باقی بماند. لیکاف با نقد این دیدگاه بیان می­دارد که استعاره بخش جدایی ناپذیری از فرایند تفکر در انسان است. اندیشه استعاری امری اجتناب ناپذیر، فراگیر و معمولا ناآگاهانه است. استعاره مفهومی در واقع یک قلمرو ذهنی را بر حسب قلمروی ذهنی دیگر مفهوم­سازی می­کند. در این مقاله ابتدا به  معرفی نظریه معاصر استعاره که توسط لیکاف ارائه شده است، می­پردازیم. سپس در پرتوی نظریه مذکور، مفهوم علیت را مورد بررسی قرار می­دهیم. استفاده از مفهوم مذکور منحصر به فلسفه نیست. بلکه در تمامی متون علمی و همچنین زبان متعارف می­توان این مفهوم را مشاهده کرد. لیکاف می­کوشد که با نگاهی کلان به این مفهوم، نشان دهد که  میان کاربرد متعارف و فلسفی این مفهوم ارتباطی منسجم و هماهنگ  برقرار است. مفهوم علیت شامل یک بخش نحیف تحت اللفظی و بسط­های گسترده استعاری است. هر یک از تئوری­های فلسفی علیت در واقع حاصل تمرکز بر بخشی از این استعاره­های علّی است. علل چهارگانه ارسطویی نیز از این قاعده مستثنا نیستند و مبتنی بر بنیان­هایی استعاری شکل گرفته­اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نظریه استعاره مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون

مقالۀ حاضر به بررسی دیدگاه معاصر استعاره در برابر دیدگاه کلاسیک آن می پردازد. برخلاف نظریۀ کلاسیکِ استعاره که استعاره را موضوعی صرفاً ادبی و زبانی می داند، نظریۀ معاصر ادعا می کند نظام ادراکی انسان اساساً سرشتی استعاری دارد و استعاره به شکل ناخودآگاه و غیراختیاری، در زندگی روزمرۀ انسان فراوان به کار می رود. این دیدگاه نخستین بار در سال 1980 توسط جورج لیکاف و مارک جانسون با انتشار کتاب استعاره هایی...

متن کامل

استعاره های مفهومی در شعر دفاع مقدس

بررسی استعاره‌های مفهومی یا شناختی هر متن، می‌تواند ابزار مهمی درجهت کشف معنای متن باشد، به‌عبارت دیگر باعث آشکارشدن بعضی از امور و مفاهیم پوشیده گردد. از‌این‌رو در شناخت بیشترِ شعر دفاع مقدّس، این ابزار را مورد استفاده قراردادیم تا به این سؤال پاسخ‌دهیم که کدام مفاهیم انتزاعی و عاطفی در این نوع شعر، مورد توجّه شاعران قرارگرفته‌است و آنان از چه حوزه‌های منبعی برای عینی‌سازی و تجسّم این امور انتزاعی...

متن کامل

نظریة استعارة مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون

مقالۀ حاضر به بررسی دیدگاه معاصر استعاره در برابر دیدگاه کلاسیک آن می پردازد. برخلاف نظریۀ کلاسیکِ استعاره که استعاره را موضوعی صرفاً ادبی و زبانی می داند، نظریۀ معاصر ادعا می کند نظام ادراکی انسان اساساً سرشتی استعاری دارد و استعاره به شکل ناخودآگاه و غیراختیاری، در زندگی روزمرۀ انسان فراوان به کار می رود. این دیدگاه نخستین بار در سال 1980 توسط جورج لیکاف و مارک جانسون با انتشار کتاب استعاره هایی...

متن کامل

آموزش همنشین ها به غیر انگلیسی زبانان با استفاده از استعاره مفهومی لیکاف و جانسون

تا پیش از پیدایش زبانشناسی شناختی، استعاره فقط یک ویژگی زبان ادبی و به ویژه شعر در نظر گرفته می شد که با دیگر صورت های زبانی، رابطه ی اندکی داشت. اما مطالعات شناختی در زمینه ی استعاره این دیدگاه سنتی را تغییر داده و ماهیت جدیدی برای استعاره تعریف کرده است که براساس آن، استعاره فقط آرایه ی ادبی یا یکی از صوربلاغی کلام نیست؛ بلکه فرایندی فعال در نظام شناختی و ادراکی انسان می باشد.اهمیت پژوهش حاضر...

نقد یک‌سویگی در نظریة استعاره مفهومی

نظریة استعارة مفهومی، که از زبان شناسی شناختی برآمده است، در دو دهة اخیر بسیار محل توجه پژوهشگران واقع شده است، از جمله ایرانیان. این نظریه دارای برخی نقاط ضعف است که شاید بتوان با نقد و تحلیل آن در اصلاح و تقویتش کوشید. لیکاف و جانسون یکی از اصول استعاره مفهومی را اصل یک‌سویگی نگاشت استعاری می‌دانند و مدعی‌اند که نگاشت استعاری همیشه از سوی حوزة مبدأ به سوی حوزه مقصد جریان دارد، نه بالعکس. در ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
شناخت

جلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023